Od początku istnienia Rodziny Świętego Pawła Jakub Alberione z wielkim zaangażowaniem skupiał wokół siebie świeckich współpracowników i zawsze był wrażliwy na sprawy małżeństw i rodzin. 25 grudnia 1931 r. wydał pierwszy numer czasopisma Famiglia cristiana (pol. Rodzina chrześcijańska). Celem tej gazety było informowanie i formowanie rodzin katolickich w duchu nauki Kościoła. W maju 1956 r. Jakub Alberione osobiście oddał wszystkie rodziny świata czytające ten magazyn pod opiekę Maryi, Królowej Apostołów, w sanktuarium Jej poświęconym w Rzymie.

Jakub Alberione zawsze był uważny na nauczanie papieży. Znał wydaną w 1947 r. przez papieża Piusa XII konstytucję apostolską Provida Mater Ecclesia, która ustanawiała instytuty świeckie. Dlatego w 1958 r. założył trzy instytuty świeckie: dla kobiet (Instytut Matki Bożej Zwiastowania, anuncjatynki), dla mężczyzn (Instytut Archanioła Gabriela, gabrielini) i dla kapłanów diecezjalnych (Instytut Jezusa Kapłana). 8 kwietnia 1960 r. został zatwierdzony wspólny Statut dla tych trzech Instytutów. W rozdziale 2, w artykułach 13 i 14 pojawił się zapis o możliwości konsekracji małżonków. Do Instytutów mogli należeć - jako członkowie tzw. drugiej kategorii - małżonkowie, którzy składali trzy śluby: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa według stanu życia małżonków.

Na początku 1963 r. Jakub Alberione założył Pobożne Stowarzyszenie Rodzin Chrześcijańskich zatwierdzone dekretem z 22 kwietnia 1963 r. przez kard. Eugenia Tisseranta w jego diecezji w Ostii Porto (Santa Rufina). Pamiętajmy, że rok 1963 to czas wciąż toczącego się Soboru Watykańskiego II, na którym tematy konsekracji świeckich, małżonków, uświęcenia rodziny i dowartościowania roli świeckich wybrzmiały mocno i były pewną nowością, pewną rewolucją. To Stowarzyszenie było organizacją niewłączoną bezpośrednio w Rodzinę Świętego Pawła, tym niemniej gromadziło początkowo również małżonków związanych z bardzo już wtedy znanym i cenionym ks. Jakubem Alberionem.

Następnie w czasopiśmie Vita pastorale z grudnia 1964 r. (s. 9) poinformowano księży o założeniu Instytutu Świętej Rodziny, licząc, że to oni zaproszą do niego małżonków. Odpowiedź ze strony duchowieństwa i małżeństw była jednak znikoma. Ta deklaracja o powstaniu nowego dzieła wpisywała się mocno w pięćdziesiątą rocznicą powstania Rodziny Świętego Pawła, którą świętowano w 1964 roku.

Minęło parę lat i ideę tę podjęli niektórzy kapłani z Instytutu Jezusa Kapłana. W ostatnich dniach życia Założyciela ks. Furio Gauss z Instytutu Jezusa Kapłana, nie zdając sobie sprawy ze złego stanu zdrowia Jakuba Alberionego, przybył z Triestu do Rzymu z informacją, że są pierwsze pary, które chciałyby wstąpić do Instytutu Świętej Rodziny. Ksiądz Luigi Zanoni, generał Towarzystwa Świętego Pawła, 26 listopada 1971 r. przekazał umierającemu Jakubowi Alberionemu tę informację, a on pobłogosławił ideę i pary (dwukrotnie powiedział: benedico – błogosławię). Po raz kolejny sprawdziło się ewangeliczne słowo o ziarnie, które musi wpaść w ziemię i obumrzeć, by wydać plon. Długie, intensywne i bogate życie Jakuba Alberionego się kończyło (zmarł 26 listopada 1971 r.), ale zaczynało się życie jego ostatniego dziecka, wspólnoty małżonków konsekrowanych.

Zaledwie dwa miesiące po śmierci Założyciela ks. Stefan Lamera został odpowiedzialny za tę najmłodszą wspólnotę Rodziny Świętego Pawła. Opiekował się nią i kierował przez 25 lat, aż do swojej śmierci (1 czerwca 1997 r.). Po 9 miesiącach przygotowań, w niedzielę 15 października 1972 r. w Trieście, do pierwszego nowicjatu wstąpiło 8 par małżonków i 3 wdowy, które z rąk ks. Lamery otrzymały Statut.

Szybko zaczęły pojawiać się nowe grupy małżonków zainteresowanych konsekracją swego życia Bogu. W listopadzie 1974 r. 24 pary odnowiły śluby, a kolejne 24 złożyły śluby. Rok Święty 1975 zakończył się w Instytucie obecnością już 204 członków. Po paru latach, 2 listopada 1978 r. w Rzymie (w kościele Sióstr Uczennic Boskiego Mistrza przy via Portuense) pierwsze pary złożyły pierwsze w historii Instytutu śluby wieczyste.

Kolejna bardzo ważna data to 19 czerwca 1982 r. Kongregacja ds. Zakonów i Instytutów Świeckich zatwierdziła ad experimentum na 10 lat Statut Instytutu Świętej Rodziny, uznając go za dzieło agregowane do Towarzystwa Świętego Pawła. Po dziesięciu latach próbnego obowiązywania Statutu, 19 marca 1993 r. została zatwierdzona ostateczna wersja Statutu i Dyrektorium Instytutu Świętej Rodziny.

Pierwsi członkowie Instytutu Świętej Rodziny włączali się w apostolstwo paulistów i paulistek, pomagając przy dystrybucji książek w parafiach i księgarniach.

W Polsce pierwsza para wstąpiła do Instytutu w 1996 r., podejmując trud bycia pionierami, przecierania szlaków i dzielenia się bogactwem tego życia. Złożyła ona pierwszą profesję 8 września 1998 r. w Częstochowie, a 31 października 2004 r. – profesję wieczystą.

POWRÓT